Zasady Fair Play (czyt. fer play) to kopalnia prawdziwych, pozytywnych życiowych lekcji, które poza zastosowaniu w sporcie – przydają się w życiu prywatnym. Można powiedzieć, że zasady fair play to prawdziwa filozofia, która im wcześniej zostanie włączana do życia (np. u młodych piłkarzy w szkółce piłkarskiej) tym lepsze przyniesie efekty w późniejszym życiu. Czym jest fair play i jakie są jego zasady?
Spis treści:
Fair play – zasady, którymi powinno się kierować
Nauka pracy w zespole, czyste zaangażowanie i duch zdrowej i uczciwej rywalizacji to główne filary koncepcji Fair Play. W dosłownych tłumaczeniu – fair play oznacza „uczciwą grę”. W sporcie przekłada się to na respektowanie zasad, myślenie zespołowe i umiejętność dopasowania. Zgodnie z zasadami fair play, każdy gracz, ale także sędzia, trener i inne osoby są traktowane z szacunkiem. Zwycięstwo za wszelką cenę? Brak poszanowania przeciwnika podczas gry? Takie zachowania łamią podstawy zasad fair play!
Gra fair play, czyli jaka?
Fair play to doskonała norma wartości, którą każdy sportowiec może przełożyć ze spotu do swojego codziennego funkcjonowania. Najważniejszym założeniem tej zasady jest to, że gra się nie tylko po to, aby za wszelką cenę wygrać, ale dla samego sportu, radości z gry, zdrowej rywalizacji i przestrzegania przepisów. Normę wartości fair play można również wdrożyć w sytuacji, w której sędzia popełnił błąd – w takiej sytuacji drużyna, na którą korzyść te pomyłka została popełniona, powinna zgłosić ten fakt, mimo realnej straty i możliwości utraty zwycięstwa. Fair play to również radzenie sobie zarówno ze zwycięstwem, jak i z porażką. Zawodnicy przegrani powinni kierować się zasadami fair play i z godnością i uznaniem podejść do wygranej drużyny przeciwnej, a wygrani powinni z szacunkiem podziękować za rozgrywkę drużynie przegranej.
Podstawowe zasady fair play
Sport niesie za sobą ponadczasowe wartości oraz kształtuje charakter, który ma znaczenie w życiu codziennym. W skład podstawowych zasad fair play, których możesz doświadczyć na boisku lub poza nim wchodzą:
- Uczciwa konkurencja;
- Szacunek dla przeciwników, innych graczy, sędziów i fanów;
- Przyjaźń;
- Duch sportu;
- Równość – jednoczenie się bez podziału na narodowości, religię czy politykę;
- Sport bez dopingu;
- Integralność – powszechna uczciwość i zasady etyczne zawodników;
- Solidarność – wzajemne wsparcie, praca zespołowa;
- Tolerancja – zaakceptowanie zachowania przeciwników oraz decyzji sędziów, którzy decydują o wyniku;
- Doskonałość – dążenie do jak najlepszych wyników;
- Radość;
- Wzajemna troska – prawdziwi mistrzowie troszczą się o siebie nawzajem.
Cytaty dotyczące zasad Fair Play
„Ważną rzeczą w życiu nie jest triumf, ale walka; najważniejsza jest nie wygrana, ale dobra walka” – Baron Pierre de Coubertin.
„Aby zostać mistrzem, potrzeba czegoś więcej niż tylko przekroczenia linii. Mistrz to więcej niż zwycięzca. Mistrz to ktoś, kto szanuje zasady, odrzuca doping i konkuruje w duchu fair play” – Jacques Rogge, Prezydent MKOl.
„Fair play nadaje sportowi charakter piękna. Fair play to wspólny język, cement sportu, który jest w stanie zjednoczyć cały sportowy świat. Jest wielu mistrzów, ale mistrz mistrzów to ten, który trenuje, rywalizuje i żyje w duchu fair play” – Jenő Kamuti, Prezes Międzynarodowego Komitetu Fair Play.
„Fair play obejmuje koncepcje przyjaźni, szacunku dla innych i zawsze gra we właściwym duchu. Fair play jest definiowane jako sposób myślenia, a nie tylko sposób zachowania” – Kodeks etyki sportu, Rada Europy.
Nagroda FIFA Fair Play
W 1987 roku FIFA stworzyła trofeum dla zawodników, drużyn, kibiców, którzy swoim wzorowym zachowaniem promują ducha fair play. Nagroda jest przyznawana cyklicznie co roku, z wyjątkiem 1994 r. kiedy nie przyznano żadnej nagrody.
Laureaci nagrody FIFA od 1987 roku
| Rok | Zwycięzca |
|---|---|
| 1987 | Fani Dundee United |
| 1988 | Frank Ordenewitz Widzowie olimpijskiego turnieju piłkarskiego w Seulu w 1988 roku |
| 1989 | Kibice Trynidadu i Tobago |
| 1990 | Gary Lineker |
| 1991 | Królewska Hiszpańska Federacja Piłki Nożnej Jorginho |
| 1992 | Belgijski Związek Piłki Nożnej |
| 1993 | Nándor Hidegkuti Związek Piłki Nożnej Zambii |
| 1994 | Nie przyznano |
| 1995 | Jacques Glassmann |
| 1996 | George Weah |
| 1997 | Irlandzcy kibice Jozef Zovinec (słowacki amator) Julie Foudy |
| 1998 | United States Soccer Federation Federacja Piłkarska Islamska Republika Iranu Irlandzki Związek Piłki Nożnej w Irlandii Północnej |
| 1999 | Społeczność piłkarska Nowej Zelandii |
| 2000 | Lucas Radebe |
| 2001 | Paolo Di Canio |
| 2002 | Społeczności piłkarskie Japonii i Korei |
| 2003 | Kibice Celtic Glasgow |
| 2004 | Brazylijska Konfederacja Piłki Nożnej |
| 2005 | Społeczność Iquitos, Peru |
| 2006 | Fani mundialu 2006 |
| 2007 | FC Barcelona - za logo UNICEF |
| 2008 | Turecki Związek Piłki Nożnej Federacja Piłkarska Armenii |
| 2009 | Bobby Robson |
| 2010 | Reprezentacja Haiti kobiet do lat 17 w piłce nożnej |
| 2011 | Japoński Związek Piłki Nożnej |
| 2012 | Federacja Piłki Nożnej Uzbekistanu |
| 2013 | Federacja Piłki Nożnej Afganistanu |
| 2014 | Wolontariusze Pucharu Świata |
| 2015 | Wszystkie organizacje piłkarskie wspierające uchodźców |
| 2016 | Atlético Nacional |
| 2017 | Francis Koné |
| 2018 | Lennart Thy |
| 2019 | Marcelo Bielsa Leeds United |
| 2020 | Mattia Agnese |
| 2021 | Reprezentacji Danii za pomoc dla Chrisiana Eriksena |
| 2022 | Luka Lochoshvili |
| 2023 | Reprezentacja Brazylii |
FIFA od 1997 roku jest organizatorem Dni Fair Play, podczas których przed międzynarodowymi meczami przypominane są deklaracje Fair Play. Zasady fair play kształtują dobre wzorce postawy, które przynoszą moralne benefity nie tylko podczas uprawiania sportu.
