Koszykówka jest dynamicznym i kontaktowym sportem drużynowym, który zarówno w widowni, jak i w graczach budzi dużo emocji. Boisko do koszykówki ma kształt prostokąta, które jest ograniczone liniami i którego wymiary określają zasady gry w koszykówkę. Każda drużyna liczy sobie po pięciu graczy i stara się uzyskać punkty za sprawą rzutu do kosza. To o koszykówce wiedzą wszyscy! Istnieją natomiast pewne niejasności co do parametrów boiska do koszykówki, mało kto wie, że mogą one różnic się od siebie w zależności od kraju, w którym grają koszykarze i rodzaju zawodów. Jakie są wymiary boiska do koszykówki w różnych ligach? Jaki kształt ma boisko do koszykówki? Co poza nimi jest istotne w tym sporcie?
Spis treści:
Boisko do koszykówki wymiary według FIBA
Zgodnie z wytycznymi FIBA, boisko do koszykówki ma wymiary 28 metrów długości i 15 metrów szerokości (28 x 15 m) i ma kształt prostokąta. Boisko dzieli się na obszary wyznaczone liniami: półkole podkoszowe, obszar ograniczony, linię rzutów wolnych i linię autu. Linia rzutów za 3 punkty mierzy 6,75 metrów (liczone od środka obręczy), linia rzutów wolnych ma 4 metry (od obręczy). FIBA to Międzynarodowa Federacja Koszykówki, która wprowadza i czuwa nad prawidłowością reguł gry (i nie tylko). Kosze są zawsze ustawione na równi z liniami boiska. Porównując wszystkie przepisowe boiska ograniczone wyraźnymi liniami – proporcje każdego boiska będą takie same. Podobnie zresztą jak kosze, które będą ustawione po dwóch przeciwległych stronach boiska, w tej samej odległości od linii rzutów wolnych.
Boisko zazwyczaj wykonane jest z twardej, specjalnej nawierzchni (może to być drewniany parkiet lub nowoczesne posadzki z syntetycznych mieszanek). Powierzchnia boiska musi być idealnie gładka, podzielona na widocznie sekcje oznaczone liniami i wyróżniającymi kolorami.
Wymiary boiska do koszykówki według NBA
O NBA słyszał z pewnością każdy miłośnik koszykówki w amerykańskim wydaniu. To jedna z najsławniejszych, profesjonalnych lig koszykówki o światowej popularności. Na to boisko do koszykówki pragnie wejść każdy kosza. Wymiary boiska do koszykówki w NBA wynoszą 28,65 metrów długości i 15,24 m szerokości (28,65 x 15,24 m). Większe różnice można zauważyć porównując linie rzutów. W NBA linie rzutów za 3 mierzy 7,24 m, a linie rzutów wolnych to 3,96 m od obręczy kosza. Jak widać boisko do koszykówki w NBA różni się od przepisowego boiska według standardów FIBA. Chociaż zasady gry są takie same i boisko do koszykówki jest w ten sam sposób ograniczone liniami (linia rzutów, linia boczna, linia środkowa i linia końcowa) – wymiary boiska są inne.
Boisko do koszykówki linie
Boisko do koszykówki jest wyraźnie oznaczone liniami. Każde boisko do gry w koszykówkę ma namalowane na swojej powierzchni linie pionowe i półokrągłe. Linie określające wymiary boiska do piłki koszykowej są mierzone od miejsca, w którym kończą się linie ograniczające. To co ważne – linia ograniczająca jest włączana do łącznej powierzchni jaką mierzy boisko. Wiele osób, które nie znają jeszcze zasad koszykówki ma problem z liniami boiska. Patrząc z lotu ptaka na boisko, można zauważyć, ze jest podzielone półokrągłymi i pionowymi liniami, a każda z nich odgrywa kluczową dla przebiegu gry rolę.
Linia końcowa
Linia końcowa to miejsce, które pokazuje gdzie się kończy boisko. Linia końcowa znajduje się tuż za miejscem, w którym ustawiony jest kosz. Linia końcowa nie jest częścią boiska.
Linie boczne
Każde boisko do gry w kosza musi mieć również dwie linie boczne. Linia boczna wyznacza granice boiska do koszykówki po jego bokach i jest prostopadła do kosza. Linia boczna w zależności od przepisów regulujących wymiary boiska, rozgranicza boisko do koszykówki na szerokość 15 metrów.
Półkole podkoszowe
Bardzo istotnym elementem boiska jest tzw. półkole podkoszowe, które znajduje się po dwóch stronach boiska. Wspomniane półkole boiska jest nazywane również półkolem bez szarży. Półkole boiska wyznaczane jest liniami o promieniu 1,25m które znajdują się po obu przeciwległych stronach boiska do kosza. Liniami tymi obrysowane jest pole, które znajduje się bezpośrednio po koszem i rozciąga się do wewnętrznej krawędzi linii półkola. Obszar ten jest połączony dwiema równoległymi do półkoli boiska liniami, które są z kolei prostopadłe z liniami końcowymi. Krawędzie tych linii boiska są oddalone o 1,25 m od miejsca na powierzchni boiska, które znajduje się pod środkiem kosza. Linie wchodzące w skład półkola podkoszowego boiska są oddalone od linii końcowych o 1,2 metra.
Linia rzutów wolnych (osobistych)
Liniami rzutów wolnych boiska nazywamy obszar, który określa miejsce, w którym stanie zawodnik podczas wykonywania rzutów wolnych do kosza. Linie rzutów wolnych boiska są umieszczone od linii końcowych na odległości 5,8 metrów. Linia rzutów osobistych jest wyraźnie zaznaczona kontrastującymi z kolorem parkietu liniami. Kiedy linie rzutów wolnych zostaną przekroczone podczas rzutu do kosza – zaliczane jest to przez sędziego jako błąd. Linia rzutów wolnych nie może zostać przekroczona, ani nawet nadepnięta. Podczas oddawania rzutów wolnych zawodnik może ją przekroczyć dopiero po wykonaniu wszystkich rzutów piłki do kosza i kiedy ostatnia piłka dotknie obręczy kosza. Podczas rzutów wolnych, sędziowie dokładnie obserwują nogi koszykarza – nadepnięcie linii rzutów wolnych uznawane jest zwykle jako błąd przejścia, czyli tak zwany aut, który nie uznaje punktów zdobytych podczas nieprzepisowych rzutów wolnych.
Linie wprowadzenia
Poza strategicznym miejscem, jakim jest linia rzutów, każde boisko do koszykówki ma również wyznaczone linie wprowadzenia. Liniami wprowadzenia są pasy umieszczone po przeciwległej stronie boiska zaczynające się od miejsca określającego obszar ławek dla zespołu. Linie wprowadzenia boiska maja na celu wytyczenie miejsca, w których gracz może wprowadzić piłkę do kosza do gry. Linie wprowadzenia boiska mają szerokość 15 centymetrów i są umieszczone w odległości 8,3 metrów od linii końcowych boiska.
Wysokość kosza
Kosze do koszykówki są wykonane z metalowej obręczy, otoczonej siatką. Kosz umieszczony jest na specjalnej tablicy, od której może odbijać się piłka zanim wpadnie do kosza. Wymiary tablicy do kosza są również określone przepisami i wynoszą 1,8 metra szerokości i 1,05 metra wysokości liczonej od boiska.
- Wysokość kosza do koszykówki męskiej wynosi 3,05 metra od ziemi, w przypadku kosza do koszykówki dla dzieci wisi on na wysokości 2,9 metra od powierzchni boiska.
- W zależności od modelu, kosz może zwisać z sufitu, być przymocowany do ściany lub stać na metalowej podpórce trwale zamontowanej do nawierzchni boiska. W praktyce można spotkać kosze o różnej budowie i wyglądzie.
- Kosz dla dzieci zamiast siatki z łańcuchów może mieć trwałe sznurki.
Kosze dla profesjonalistów są wykonywane z trwałych materiałów. Obręcz kosza jest zwykle metalowa lub wykonana z innego trwałego stopu, a siatka z cienkich, ale odpornych na zniszczenia łańcuchów (tzw. kosz z siatką łańcuchową) lub alternatywnie, ze splotu wykonanego ze sznurka (kosz z siatką wykonaną ze wzmacnianych nici). Co prawda, często widuje się boiska pozbawione kosza z siatką. Zawodnicy w takiej sytuacji, korzystając z boiska do koszykówki rzucają piłką do kosza złożonego z tablicy i samej obręczy. Jednak podczas oficjalnych meczów to nie przejdzie. Wszystkie kosze, podobnie jak wymiary kosza do koszykówki i samego boiska są skrupulatnie weryfikowane przed oficjalnym meczem.
Rodzaje koszy do koszykówki
Boisko do kosza zgodne z przepisami ma dwa kosze służące do oddawania rzutów, które są postawione po przeciwległych stronach pola gry, na które składa się boisko do koszykówki. Każde boisko jest wyposażone w dwa kosze. Ich wysokość określają przepisy. Wysokość koszy jest inna w zależności od wieku graczy. Nowoczesne kosze dostępne są w kilku rodzajach. Rozróżnia się kosze naścienne – czyli tablica plus kosz montowane bezpośrednio do ściany, kosze z elastycznymi obręczami (podobne ma prawie każde boisko z ligi NBA), kosze mobilne (przenośne) i solidne kosze montowane bezpośrednio na boisko. Kosz z elastyczną obręczą pozwala zawodnikom na widowiskowe zawieszanie się na obręczy. Taki kosz jest jednak w Polsce rzadko spotykany, a samo wieszanie się na nim – nie zawsze dobrze widziane przez trenerów. Kosz mobilny nie musi być instalowany bezpośrednio do podłoża. Kosz mobilny może ze zwykłego trawnika, lub innego płaskiego podłoża stworzyć prawie profesjonalne boisko do gry. Kosz naścienny i kosz stacjonarny montowany do parkietu boiska są dedykowane dla szkół, hal treningowych i innych obiektów sportowych. Wysokość, którą ma kosz jest równie istotna dla oddawania rzutów, jak boisko ograniczone wyraźnymi liniami.