Rzut wolny jest jednym ze stałych fragmentów gry, które w ostatnich latach odgrywają ogromną rolę w światowym futbolu. Odpowiednio wyćwiczony schemat rozegrania rzutu wolnego może przynieść wymierną korzyść w postaci bramki. Warto jednak pamiętać, że wyróżniamy dwa rodzaje rzutu wolnego – rzut wolny bezpośredni i rzut wolny pośredni. Każdy z nich rządzi się swoimi prawami i regułami, które warto dogłębnie poznać.
Spis treści:
Czym są rzuty wolne?
Każdy z nas wie, czym są rzuty wolne, ale gdyby zapytać o dokładną definicję tego stałego fragmentu gry, z pewnością wielu miałoby problem z jej prawidłowym wskazaniem.
Rzut wolny w piłce nożnej, to element wznowienia gry po wcześniejszej przerwie, która była spowodowana faulem lubi innym przewinieniem. To, czym są przewinienia oraz ich rodzaje zostały dokładnie uwzględnione w przepisach gry w piłkę nożną.
Rzut wolny jest wykonywany z miejsca, w którym popełnione zostało wykroczenie naruszające przepisy.
Rozróżniane są dwa rodzaje rzutów wolnych – rzut wolny pośredni oraz rzut wolny bezpośredni. Podczas wykonywania każdego z nich piłka musi być nieruchoma.
Zasady rzutu wolnego pośredniego
Rzut wolny pośredni jest rodzajem stałego fragmentu gry, który charakteryzuje się określonymi zasadami. Wykonanie rzutu wolnego pośredniego wiąże się z kilkoma istotnymi regułami jasno określonymi przez przepisy gry w piłkę nożną.
Przede wszystkim, zawodnik wykonujący rzut wolny pośredni nie może bezpośrednio strzelić gola egzekwując ten rodzaj stałego fragmentu gry. Niezbędne jest to, aby przed strzałem w kierunku bramki, stojąca piłka została w wyraźny sposób poruszona – co najmniej potoczna – przez innego zawodnika drużyny wykonującej rzut wolny pośredni. W przeciwnym wypadku bramka zdobyta w konsekwencji rzutu wolnego pośredniego nie może zostać uznana.
Innymi słowy, jeśli piłka kopnięta z rzutu wolnego pośredniego wpadnie do bramki bez uprzedniego dotknięcia – potoczenia – przez zawodnika zespołu egzekwującego rzut wolny pośredni, gol nie może zostać uznany.
Zasady rzutu wolnego bezpośredniego
Rzut wolny bezpośredni również jest określony konkretnymi regułami, które w jasny sposób zostały wskazane w stosownych dokumentach określających przepisy gry w piłkę nożną.
Rzut wolny bezpośredni – jak sama nazwa wskazuje – jest bezpośredni. Oznacza to nie mniej, ni więcej to, że zdobycie bramki z po takim rzucie wolnym jest możliwe bez ingerencji zawodników z drużyny wykonującej rzut wolny. Piłka nie musi być dotknięta, poruszona lub potoczona przez żadnego z piłkarzy ekipy egzekwującej rzut wolny.
Reasumując, jeśli piłka wpadnie do bramki bezpośrednio po uderzeniu z rzutu wolnego bezpośredniego, to bramka może zostać uznana.
Zasady przyznawania rzutów wolnych pośrednich
Rzuty wolne pośrednie są przyznawane w różnych sytuacjach boiskowych. Często, bez dogłębnej znajomości przepisów gry w piłkę nożną, nie sposób stwierdzić, jaki rzut wolny powinien zostać odgwizdany w danej sytuacji. Rzut wolny pośredni jest przyznawany m.in. gdy:
- bramkarz przetrzymuje piłkę w rękach dłużej niż 6 sekund
Trzeba otwarcie przyznać, że jest to przepis niezwykle rzadko egzekwowany. Każdy, kto grał w piłkę, chociażby na amatorskim poziomie wie, że sędzia często przymyka oko na zachowania bramkarzy, którzy poprzez różne sztuczki – kozłowanie piłki, podrzucanie jej lub przyciskanie do ciała – potrafią przedłużyć ten czas do nawet 14-15 sekund. To samo można zaobserwować oglądając mecze profesjonalistów. Jeśli jednak sędzia piłkarski zdecyduje się przyznać rzut wolny pośredni za to wykroczenie, to będzie on wykonywany z miejsca, gdzie miał miejsce ostatni kontakt bramkarza z piłką. Będzie to oczywiście obręb pola karnego. Mamy tu zatem do czynienia z sytuacją, w której drużyna wykonuje rzut wolny pośredni w bardzo niewielkiej odległości od bramki przeciwnika. Takie sytuacje często są dość kuriozalne, ponieważ wówczas cała ekipa broniąca ustawia się świetle bramki. Wykonanie rzutu wolnego pośredniego w polu karnym wymaga wielkiej precyzji, a strzelenie gola w takiej sytuacji to nie lada sztuka. Warto jednak wspomnieć, że rzut wolny pośredni w polu karnym to sytuacja niezwykle rzadka.
- bramkarz złapię piłkę podaną z premedytacją przez kolegę z drużyny
Do lat 90′ łapanie piłki po podaniach kolegów z drużyny było dla bramkarzy dopuszczalne. Reforma, która miała miejsce kilkanaście lat temu zmieniła oblicze futbolu i zmusiła golkiperów do udoskonalenia gry nogami. Jeśli jednak dziś jakikolwiek bramkarz zapomni się lub po prostu źle oceni sytuację i w obrębie pola karnego złapię piłkę po podaniu kolegi z drużyny, podyktowany zostanie rzut wolny pośredni. Jeśli sytuacja będzie miała miejsce poza polem karnym, również zostanie podyktowany rzut wolny pośredni. Wówczas zawodnicy drużyny przeciwnej będą wykonywać rzut wolny pośredni z miejsca, w którym bramkarz złapał piłkę podaną przez swojego kolegę z zespołu.
- po odgwizdaniu spalonego
O tej zasadzie wie pewnie niewielu, warto jednak o niej pamiętać. Jeśli zawodnik drużyny przeciwnej został złapany na spalonym, to ekipa, która skutecznie zastawiła pułapkę ofsajdową wykonuje rzut wolny z miejsca przewinienia. Jest to jednak rzut wolny pośredni. Należy zatem pamiętać, że wszystkie rzuty wolne dyktowane po spalonych są pośrednie. Oznacza to tylko tyle i aż tyle, że nie można bezpośrednio zdobyć z nich bramki.
Wskazane powyżej przykłady dyktowanie rzutów wolnych pośrednich to oczywiście tylko jedne z wiec przypadków, w których sędziowie dyktują ten rzut. przy wykonywaniu tego stałego fragmentu gry warto pamiętać, że nie wolno kopnąć piłki do bramki zanim nie dotknie jej partner z zespołu. Jeśli piłka wpadnie do bramki przeciwnika bez stosownego udziału kolegi z zespołu, to gol nie zostanie zaliczony.
Zasady przyznawania rzutów wolnych bezpośrednich
Rzuty wolne bezpośrednie są o wiele częściej przyznawane przez sędziów. W meczu dyktowane są dziesiątki rzutów wolnych, choć – co oczywiste – kibiców najbardziej elektryzują te, które są przyznawane w bezpośrednim sąsiedztwie bramki przeciwnika. Kopnięcie piłki do bramki po rzucie wolnym bezpośrednim jest równoznaczne ze zdobyciem gola. Rzuty wolne bezpośrednie są przyznawane w bardzo wielu sytuacjach. Poniżej te, które podczas meczu przydarzają się najczęściej.
- atak, przy którym dochodzi do kontaktu
Rzut wolny bezpośredni jest dyktowany wówczas, gdy dochodzi do kontaktu pomiędzy zawodnikami drużyn. Każdy atak – na nogi, ręce, głowę, lub inną część ciała rywala – jest karanym rzutem wolnym dla ekipy przeciwnej. Faule są integralną częścią gry, nic zatem dziwnego, że rzuty wolne są naturalnym elementem każdego meczu.
- umyślne zagranie piłki ręką
W przeszłości ta zasada często była naginana – zwłaszcza podczas gier podwórkowych. Warto zatem jasno i klarownie podkreślić, że w piłce nożnej każde celowe zagranie piłki nożnej karane jestem rzutem wolnym bezpośrednim. Futbol to sport, w którym rąk mogą używać wszyscy, ale tylko w określonych sytuacjach, np. przy wykonywaniu rzutu z autu. Naruszenie tych zasad musi spotkać się z z reakcją sędziego. Jeśli zatem jakikolwiek zawodnik umyślnie dotknie piłki ręką, to za to zagranie przyznany jest rzut wolny bezpośredni.
Oczywiście, kwestią sporną pozostaje to, czy dany zawodnik miał intencje zagrania piłki ręką. Nad tym zagadnieniem od lat debatują autorytety ze świata sędziowskiego. Dziś jakikolwiek ruch ręki zawodnika w stronę piłki jest uznawany za intencjonalny. Ważne jest także naturalne ułożenie ręki oraz to, czy takie ułożenie powiększa obrys ciała piłkarza.
- naruszanie przepisów gry przez osoby funkcyjne lub zawodników rezerwowych
Niestety, coraz części możemy spotkać się z sytuacja, w której w przypadku kontrowersyjnych wydarzeń na boisku, piłkarze rezerwowi lub osoby funkcyjne dopuszczają się wtargnięcia na boisko. W takiej sytuacji sędzia, zaraz po opanowaniu sytuacji, jest zmuszony do podyktowania rzutu wolnego bezpośredniego.
- jeśli zawodnik popełnia przewinienie przeciwko sędziemu, partnerowi z zespołu lub rezerwowemu
To, że rzut wolny może być przyznany za atak na przeciwnika jest rzeczą oczywistą. Mało kto jednak wie, że rzuty wolne są dyktowane również za naruszenie przepisów gry wobec sędziego czy kolegę z zespołu. Taka sytuacja miała niegdyś miejsce podczas meczu Premier League, gdy doszło do starcia pomiędzy piłkarzami Newcastle United.
Rzuty karne jako szczególny przykład rzutów wolnych bezpośrednich
Szczególnym przykładem rzutów wolnych są rzuty karne. Są one przyznawane za wszystkie przewinienia, które zostały popełnione w polu karnym, a których popełnienie poza polem karnym byłoby równoznaczne z podyktowanie rzutu wolnego bezpośredniego.
Każde naruszenie przepisów gry w obrębie pola karnego, które poza polem karnym byłoby ukarane rzutem wolnym bezpośrednim, powinno być równoznaczne z podyktowanie rzutu karnego.
Bezpośrednie kopnięcie piłki do bramki z rzutu karnego jest równoznaczne ze zdobyciem bramki. Co ciekawe, rzut karny może być również rozegrany przy udziale kolegów z zespołu – zaprezentował to swego czasu duet Messi & Suarez. Warto jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach, błędnie wykonany rzut karny może być ukarany rzutem wolnym pośrednim dla przeciwnika. Poniżej przykłady:
- jeśli rzut karny został wykonany przez zawodnika innego, niż wskazany
Przed wykonaniem każdego rzutu karnego sędzia prosi o wskazanie zawodnika, który podbiegnie do piłki. Jeśli futbolówki jako pierwszy dotknie inny piłkarz, wówczas zarządzana jest kara – rzut wolny pośredni dla drużyny przeciwnej (broniącej rzut karny) oraz żółta kartka dla zawodnika, który nie był wskazany jako wykonawca rzuty karnego.
- jeśli piłka z rzutu karnego została zagrana do tyłu
Wspominaliśmy o karnym wykonanym przez duet Messi – Suarez. Takie rozwiązanie zdaje egzamin tylko wówczas, gdy piłka zostaje zagrana do przodu. Jakiekolwiek wycofanie futbolówki jest niezgodne z przepisami gry i jest karane rzutem wolny pośrednim przeciwko drużynie wykonującej rzut karny.
Jak w prosty sposób rozpoznać rzuty wolne?
Nie trzeba wykuć na blachę przepisów stosowanych w piłce nożnej, aby z łatwością poznać rodzaje rzutów wolnych. Wystarczy patrzeć na… sędziego!
Przy wykonywaniu rzutów wolnych pośrednich ręka sędziego jest pionowo uniesiona do góry do momentu dotknięcia piłki przez zawodnika innego, niż ten wykonujący stały fragment gry.
Przy wykonywaniu rzutów wolnych bezpośrednich ręka sędziego jest skierowana w kierunku bramki zespołu, przeciwko któremu wykonywany jest rzut wolny.
Dzięki tym prostym regułom bez problemu rozpoznacie rodzaj rzutów wolnych w piłce nożnej!