VAR, czyli video assistant referee, to skrót, który w ostatnich latach zdominował świat futbolu. Czym jest wideoweryfikacja? Kiedy można skorzystać z systemu VAR? Dlaczego wprowadzenie tego rozwiązania miało swoich zwolenników i przeciwników? Tego dowiecie się z naszego artykułu!
Spis treści:
Piłka nożna i system Video Assistant Referee
Plany wprowadzenie wideoweryfikacji w futbolu pojawiły się praktycznie w chwili, gdy rozwój technologiczny mógł pozwolić na wdrożenie odpowiednich rozwiązań. Przykłady z NHL, NBA, czy NFL pokazywały, że taki system może mieć pozytywny wpływ na sprawiedliwość rozgrywki, ale także na jej atrakcyjność. Futbol długo opierał się zmianom. Jednym z koronnych argumentów, podnoszonych przy okazji rozmów na temat systemu VAR, był fakt, że w przypadku jego wprowadzenia do piłki nożnej utraci swoją płynność. System wideoweryfikacji był nie na rękę także obrońcom tradycyjnego modelu tego sportu.
Od technologii VAR-u nie było jednak ucieczki, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że współczesny futbol jest coraz szybszy. Kilkucentymetrowy spalony w piłce nożnej, piłka przekraczająca linię bramkową o parę milimetrów, czy faul poza zasięgiem wzroku sędziego – to mogło i wpływało na przebieg spotkania. Na szczęście, wprowadzenie systemu VAR położyło temu kres. Dziś technologia VAR jest stałym bywalcem Mistrzostw Świata FIFA – po raz pierwszy zadebiutował na mistrzostwach świata w Rosji – Mistrzostw Europy, Ligi Mistrzów, Ligi Europy, a nawet rozgrywek ligowych w najważniejszych ligach, jak Premier League czy LaLiga.
Kiedy sędzia korzysta z systemu VAR?
System VAR jest pomocny, ale nie może być stosowany w każdej spornej sytuacji. Wówczas czar i piękno piłki nożnej rzeczywiście mogłyby ulec zmianie. Światowa federacja FIFA ustaliła cztery przypadki, w których sędzia piłkarski może skorzystać z systemu wideoweryfikacji. Są to:
- Gol (uznanie, bądź nieuznanie strzelonej bramki);
- Rzut karny (podyktowanie lub niepodyktowanie);
- Czerwona kartka (druga żółta kartka nie podlega wideoweryfikacji);
- Ukaranie żółtą lub czerwoną kartką niewłaściwego zawodnika.
System VAR nie jest zatem używany w sytuacjach najprostszych, jak wskazanie drużny, której należy się rzut z autu czy rzut rożny. Stosuje się go tylko i wyłącznie w sytuacjach, które mogą mieć kluczowe znaczenie dla przebiegu spotkania.
System VAR – debiut na piłkarskich salonach
System wideoweryfikacji zadebiutował w poważnym futbolu w sierpniu 2016 roku podczas meczu New York Red Bulls II – Orlando City B. Już wtedy sędzia główny korzystał z powtórek i rozstrzygał sporne sytuacje. 1 września 2016 roku system VAR zadebiutował w Europie podczas towarzyskiego meczu Włochy- Francja rozgrywanego w Bari.
W meczach o stawkę system VAR zadebiutował w Australii, w meczach A-League. Pierwsza interwencja VAR w meczu ligowym miała miejsce 8 kwietnia 2017 roku w starciu Wellington Phoenix – Sydney FC. W tym samym roku z systemu VAR zaczęły korzystać kolejne ligi. Wideoweryfikację zaakceptowały MLS, Bundesliga, Serie A i portugalska Liga NOS.
System VAR był także używany w rozgrywkach FIFA, Klubowych Mistrzostw Świata 2016, Mistrzostw Świata U-20 w 2017 roku, Pucharu Konfederacji oraz, jak wspominaliśmy wcześniej, podczas Mistrzostw Świata w Rosji w 2018 roku.
System VAR w Polsce
Ekstraklasa nie pozostaje w tyle, a system VAR jest z powodzeniem stosowany także w Polsce. Zadebiutował po raz pierwszy 28 maja 2017 roku podczas meczu Korona Kielce – Legia Warszawa, choć, co ciekawe, sędziowie VAR nie mieli wówczas komunikacji z sędzią głównym spotkania. Wówczas sędziami VAR byli Paweł Gil oraz Rafał Rostkowski. Próba wypadła jednak na tyle pozytywnie, że do systemu VAR się nad Wisła przekonano.
Dziś system VAR jest stałym bywalcem meczów Pucharu Polski oraz Ekstraklasy.