Asa serwuj asa! Ten okrzyk można często spotkać na siatkarskich halach – ostatnio na siatkarskich mistrzostwach Europy w Polsce. Mistrzostwa Europy w naszym kraju już się zakończyło, ale jedno pozostaje niezmienne – kibice siatkówki zawsze pragną asa serwisowego w wykonaniu swojej drużyny, ale… czym on tak naprawdę jest? Szczegółowe informacje o tym siatkarskim elemencie, którego przeciwnik po drugiej stronie siatki obawia się najbardziej, znajdziecie w tym tekście!
Spis treści:
Czym jest zagrywka w siatkówce?
Zagrywka, zwana również serwisem, jest niczym innym, jak wprowadzeniem piłki do gry. Wyróżniamy dwa cele zagrywki:
- bezpośrednie zdobycie punktu
Jeśli gracz zdobywa punkt bezpośrednio po zagrywce, czyli jeśli piłka od razu po serwisie dotyka parkietu po stronie rywala bądź zawodnicy drużyny przeciwnej nie są w stanie podbić piłki po zagrywce.
- utrudnienie przyjęcia serwisu przeciwnikowi
Tzw. odrzucenie rywali od siatki, czyli wykonanie takiej zagrywki, która uniemożliwi dokładne dogranie do siatki, jest jednym z celów serwisu w siatkówce.
Serwis wykonywany jest przez zawodnika, który znajduje się w tzw. pierwszej strefie. Zagrywka w siatkówce wykonywana jest zza boiska, zza linii dziewiątego metra. W polu serwisowym może znajdować się tylko jeden zawodnik, ten który wykonuje zagrywkę. Sędzia zezwala na wykonanie zagrywki po stwierdzeniu, że zawodnik zagrywający posiada piłkę i oba zespoły są przygotowane do gry. Piłka po zagrywce musi przelecieć na drugą stronę siatki. Może jej po drodze dotknąć, ale nie może mieć kontaktu z zawodnikiem ekipy, która wykonuje serwis. Przeciwnicy zaś nie mogą zagrywki blokować, atakować z tzw. pierwszej piłki, czyli dokonać zbicia bezpośrednio po zagrywce, kiedy ta znajduje się całkowicie powyżej siatki (o wysokościach siatki w siatkówce pisaliśmy tutaj: pehasports.com/wysokosc-siatki-w-siatkowce) i nad polem ataku.
Pierwszą zagrywkę w pierwszym secie meczu wykonuje zespół ustalony w drodze losowania. Podobnie jest w tie-breaku. W innych setach premierowy serwis wykonuje ekipa, która nie wykonywała jej jako pierwsza w poprzedniej partii. Z kolei każdą inną zagrywkę w secie wykonuje drużyna, która jako ostatni dopisała punkt do swojego konta.
Jak wykonać poprawną zagrywkę – zobacz szczegółowe informacje
Zagrywka jest bardzo ważnym elementem gry. Siatkówka to gra błędów, a te popełniane w zagrywce bądź jej przyjęciu mogą mieć niebagatelne znaczenie dla końcowego rezultatu. Aby dać sobie szansę na sukces należy pamiętać o kilku regułach, której zgodnie z zasadami gry należy przestrzegać:
- Piłka musi być uderzoną dłonią bądź ręką po uprzednim jej podrzuceniu lub opuszczeniu;
- Opuścić bądź podrzucić piłkę można jedynie raz;
- Kozłowanie piłki przed wykonaniem serwisu jest dozwolone;
- W chwili wykonywania zagrywki lub w chwili odbicia przy zagrywce z wyskoku zawodnik nie może dotykać boiska ani linii końcowej;
- Zagrywka musi być wykonana w ciągu 8 sekund od gwizdka arbitra. Jeśli serwis zostanie wykonany przed sygnałem sędziego (o sygnalizacji sędziowskiej w siatkówce przeczytasz tutaj: pehasports.com/sygnalizacja-sedziowska-w-siatkowce), wówczas nie przyznaje się punktu, a akcję powtarza się;
- Zawodnicy zespołu zagrywającego nie mogą przez stosowanie indywidualnej lub zbiorowej zasłony utrudniać przeciwnikowi obserwację zagrywającego oraz lot piłki.
Szczypta techniki, czyli jak wykonać dobry serwis
Przy zagrywce sposobem górnym bez wyskoku należy ustawić się w lekkim wykroku. Piłkę trzymamy przed głową, a ugięta ręka znajduje się na jej wysokości. W zależności od tego, którą ręką wykonuje się zagrywkę, zmienia się schemat ułożenia ciała:
• jeśli zagrywka wykonywana jest ręką prawą, to właściwa postawa siatkarska nakazuje, aby nogą zakroczną (z tyłu) była noga prawa.
• jeśli zagrywka wykonywana jest ręką lewą to właściwa postawa siatkarska nakazuje, aby nogą zakroczną (z tyłu) była noga lewa.
W momencie podrzutu piłki odginamy tułów, wykonujemy zamach i przenosimy ciężar ciała na nogę zakroczną. Uderzeniu piłki powinno towarzyszyć wyprostowanie ciała i przeniesienie ciężaru na nogę zakroczną. Palce powinny być rozstawione i średnio usztywnione. W momencie uderzenia należy wykonać delikatny ruch do przodu, przenosząc nogę zakroczną do w kierunku siatki, by nadać piłce odpowiednią dynamikę.
Jeśli jednak wykonujemy zagrywkę z rozbiegu i wyskoku, to ten schemat nieco się zmienia. Aby zdołać wykonać dobrą zagrywkę z wyskoku należy ustawić się kilka metrów za linią dziewiątego metra. Najlepiej stanąć około 3-4 metrów za linią końcową. Następnie należy podrzucić piłkę do góry, ale jednocześnie do przodu. Jednocześnie należy zacząć kierować się w stronę siatki za pomocą dynamicznych kroków przypominających trucht. Po dwóch, trzech krokach należy wykonać odbicie – do góry i do przodu. Odbicie powinno być wykonane bardzo dynamicznie. Następnie należy uderzyć piłkę, która w tym momencie powinna znajdować się na maksymalnym pułapie możliwym do osiągnięcia dla zawodnika. Zagrywka z wyskoku jest bardzo trudnym elementem, wymagającym odpowiedniej synchronizacji wielu ruchów. W aspekcie technicznym jest ona bardzo podobna do tzw. pipe’a czyli ataku wykonywanego z drugiej linii.
Definicja asa serwisowego
Wiemy już, czym jest zagrywka, pora więc wytłumaczyć clou sprawy – czym jest as serwisowy i dlaczego każdy zespół tak bardzo pragnie asów serwisowych?
As serwisowy to: idealna zagrywka, której przeciwnik nie jest w stanie odebrać i po którym gracz zdobywa punkt. Jak już napisaliśmy wcześniej – piłka musi wpaść bezpośrednio w pole rywala (więcej o wymiarach boiska znajdziesz tutaj: pehasports.com/wymiary-boiska-do-siatkowki) lub zostać podbita na tyle niedokładnie, że współzawodnicy nie są w stanie jej zagrać ponownie. Piłka może otrzeć się o siatkę, co często myli przeciwników, ale jeśli spadnie na stronę rywala i ekipa wykonująca zagrywkę zdobędzie punkt, to wciąż możemy mówić o asie serwisowym.
Choć asy serwisowe są niezwykle widowiskowego, to zdobycz punktowa jest za nie dokładnie taka sama, jak za każdą inną wygraną akcję w siatkówce – za asa przyznaje się bowiem jeden punkt (o tym jak się liczy punkty w siatkówce znajdziesz w artykule: pehasports.com/punktacja-w-siatkowce). Bez wątpienia asy są jednak z najbardziej pożądanych zagrań tej dyscypliny sportu, ponieważ są nie tylko spektakularne, ale mają ogromne znaczenie psychologiczne, mogą dodać skrzydeł lub – wręcz przeciwnie – podciąć je.
Zagrywanie mocnych i dokładnych piłek z serwisu jest niezwykle trudne. Pierwsze asy serwisowe przyjdą z czasem, ale gdy załapane zostaną pewne automatyzmy, to kolejne asy będziemy odliczać taśmowo.
Błędy zagrywki
Wiemy już czym są asy, ale niestety – czasem zdarzają się także błędy w siatkówce. Po nieprawidłowo wykonanym uderzeniu z zagrywki zagrywka będzie uważana za błędną (chyba, że zawodnik popełnia błąd ustawienia), jeśli piłka:
- dotknie zawodnika zespołu zagrywającego lub nie przekroczy płaszczyzny pionowej siatki całkowicie w przestrzeni przejścia
- wyjdzie na aut
- przeleci nad zasłoną
Wilfredo Leon – polski rekordzista
Podczas meczu Polska – Serbia w Lidze Narodów 2021 Wilfredo Leon dokonał nie lada sztuki – w tym meczu zdobył aż 13 punktów bezpośrednio zagrywki. Innymi słowy zaliczył TRZYNAŚCIE asów serwisowych, co jest oficjalnym rekordem zatwierdzonym przez FIVB – Światową Federację Siatkówki. Jedna z jego zagrywek osiągnęła również niebotyczną prędkość 135,6 km/h!
Akcja „Stroje za asy” i jej podsumowanie
Podczas Mistrzostw Europy w siatkówce 2021 serwis sport.pl zorganizował wyjątkową akcję „Stroje za asy”. Jej założenie były niezwykle proste – w ramach akcji każdy as serwisowy w wykonaniu polskich siatkarzy redakcja postanowiła ufundować młodym zawodnikom aż trzy komplety strojów siatkarskich! Akcja nie była objęta możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń poza zgłoszeniem do konkursu!
Ostatecznie polscy siatkarze wykonali 64 asy serwisowe, co miało przełożyć się na 192 stroje siatkarskie meczowe dla drużyn młodzieżowych z niezbyt zamożnych klubów. Poziom nadesłanych listów i maili był jednak tak wysoki, że ostatecznie jury zdecydowało się zwiększyć pulę nagród, a finalnie wręczono 225 strojów, na czym skorzystało o kilkanaście drużyn młodzieżowych więcej. Młodym zawodnikom i młodym zawodniczkom udało się zatem skorzystać na dobrej formie polskich serwujących!
