Zdobywanie punktów to bez wątpienia rdzeń siatkówki. Nieważne, jak dużo ataków wykonasz, nieważne ile imponujących padów wykonasz, nieważne ile razy ustawisz blok w siatkówce. Ważne, czy na koniec seta zdobędziesz co dwupunktową przewagę nad swoim rywalem. Dziś wyjaśnimy wam ogólne zasady gry dotyczące punktacji w siatkówce.
Spis treści:
Zasady gry i punktacji w siatkówce określone przez Międzynarodową Federację Piłki Siatkowej
Jak w każdym sporcie, tak i w piłce siatkowej, zasady gry w siatkówce są ściśle określone przez FIVB, czyli Międzynarodową Federację Piłki Siatkowej. To ta organizacja określa, jakie sposoby zdobywania punktów są właściwe, kiedy drużyna może dopisać oczko do swojego konta, a kiedy musi je, w cudzysłowie, oddać rywalom. Dziś przedstawimy kilka szczegółów dotyczących właśnie tego tematu.
Podstawowe zasady
Oczywiście, podstawową regułą rządząca siatkówką jest ta, która mówi o celu gry, jakim jest przebicie piłki nad siatką tak, by upadła na boisku drużyny przeciwnej lub zmuszenie rywali do popełnienia błędu, jakim jest np. odbicie piłki na aut. Oczywiście, punkty w siatkówce są przyznawane nie tylko za wspomniane wyżej zagrania. Zanim jednak przejdziemy do nieco bardziej szczegółowego objaśnienia, omówmy kwestie podstawowe.
Jak przyznaje się punkty w siatkówce?
Za wygraną akcję przyznawany jest jeden punkt. Nie ma sytuacji, w której za jedną akcję przyznawane są np. dwa punkty. Punkty przyznawane są tylko i wyłącznie na wyraźny sygnał, który wydaje bezstronny sędzia (wszystko o sygnalizacji sędziowskiej przeczytasz tutaj: pehasports.com/sygnalizacja-sedziowska-w-siatkowce).
Jak długo trwa mecz siatkarski?
Siatkówka jest jedną z nielicznych gier zespołowych, w której nie jest mierzony czas gry. Mecze siatkarskie składają się z setów. Aby wygrać mecz siatkówki zespół musi wygrać trzy partie. Sety rozgrywane są do:
- momentu zdobycia przez jedną z drużyn 25 punktów, lub
- momentu, gdy jedna z drużyn, po przekroczeniu 25 oczek, osiągnie dwa punkty przewagi
Omówmy to na przykładzie – jeśli w danym secie drużyny mają po 24 punkty, to partia będzie rozgrywana do momentu osiągnięcia przez jedną z ekip dwupunktowej przewagi. Seta wygrywa ta drużyna, która jako pierwsza zdobędzie dwa oczka przewagi nad swoim przeciwnikiem.
Punkty przewagi w tie-breaku
Inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku tie-break, czyli piątego, decydującego seta. Gra toczy się w nim do:
- momentu zdobycia przez jedną z drużyn 15 punktów, lub
- momentu, gdy jedna z drużyn, po przekroczeniu 15 punktów, osiągnie dwa punkty przewagi
Znów posłużmy się przykładem. Jeśli obie drużyny maja 14 punktów, to mecz wygrywa ta drużyna, która jako pierwsza osiągnie dwa punkty przewagi nad rywale. Wygranie seta zwanego tie-break jest równoznaczne z wygraniem meczu.
Jak liczymy punkty w siatkówce?
Ekipa zdobywa jeden punkt zawsze, gdy umieści piłkę w boisku przeciwnika nie popełniając przy tym żadnego błędu niezgodnego z zasadami gry w siatkówkę. Boisko do siatkówki ograniczone jest liniami – piłka nie może zatem przekroczyć linii końcowej ani nie może wylądować poza liniami bocznymi. Drużyna, która zdobywa punkt w danej akcji, zyskuje prawo do wykonania kolejnej zagrywki. Jeśli ekipa wykonująca zagrywkę wygra daną akcję, to zdobywa punkt i zachowuje prawo do serwisu. Punkty zdobyte przy własnej zagrywce są niezwykle cenne, ponieważ ich osiąganie jest relatywnie trudniejsze. Po zdobyciu punktu w akcji, w której serwis wykonywała ekipa przeciwna, drużyna przejmuje prawo do zagrywki, ale także wykonuje tzw. przejście, które polega na przesunięciu się zawodników zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Zawodnik z lewej strony siatki, przechodzi na środek, zawodnik z prawego skrzydła trafia do prawego rogu boiska i wykonuje następną zagrywkę.
Punkty są przyznawane także w momencie, gdy drużyna przeciwna popełni błędy siatkarskie, na przykład zbyt wiele odbić piłki w jednej akcji, przekroczenie linii środkowej, linii trzeciego metra, zbicie z pola ataku zawodnika nieuprawnionego, nieprzepisowe zmiany zawodników lub błąd ustawienia popełniony przez zespół odbierający lub serwujący. Warto wspomnieć, że w siatkówce surowo karane są ostrzeżenia w postaci żółtych czy czerwonych kartek (wszystko o karach w siatkówce znajdziesz na Naszym blogu: pehasports.com/zolta-i-czerwona-kartka-w-siatkowce-co-oznaczaja). Jeśli arbiter pokaże kartonik któremuś z zawodników, to wówczas punkt jest „za darmo” przyznawany rywalom.
Liczenie punktów jest obowiązkiem tzw. stolika sędziowskiego ustawionego przy ławce rezerwowych. Jeśli dany zespół zdobywa punkt, to obowiązkiem sekretarza zawodów jest odnotowanie tego faktu.
Akcje ofensywne, które kończą się przyznaniem punktu
Jak już wspominaliśmy wcześniej głównym celem w siatkówce jest przebicie piłki nad siatką w taki sposób, aby dotknęła ona parkietu po stronie rywala. Można to zrobić na kilka różnych sposobów
Kiedy drużyna zdobywa punkt w ataku?
Gdy zawodnik linii ataku wykona skuteczne zbicie
Ofensywne akcje w siatkówce zazwyczaj kończą się efektownymi i efektywnymi atakami ze skrzydeł bądź ze środka siatki. Jeśli zawodnik linii ataku, bądź jeden z zawodników drugiej linii, który może wykonać tzw. pipe’a (czyli atak zza linii trzeciego metra) uderzy piłkę w taki sposób, że ta:
- bezpośrednio dotknie parkietu po stronie rywali,
- dotknie parkietu rywali mimo próby obrony przez rywali,
- wyląduje poza boiskiem po uprzednim dotknięciu przez rywali,
- dotknie antenki siatki po odbiciu od rywali,
wówczas zdobycie punktu przypisuje się skutecznej akcji w ataku.
Jeśli zaś atak z linii ataku zostanie wykonany przez zawodnika do tego nieuprawnionego – to jest np. przez libero lub gracza znajdującego się w drugiej linii, wówczas mamy do czynienia z błędem ustawienia, który karany jest utratą punktu na rzecz rywali.
As serwisowy
As serwisowy to jedno z najbardziej widowiskowych zagrań w siatkówce. Jeśli zawodnik wprowadzający piłkę do gry zrobi to w taki sposób, że ta:
- bezpośrednio dotknie parkietu po stronie rywali,
- dotknie parkietu rywali mimo próby przyjęcia przez rywali,
- wyląduje poza boiskiem po uprzednim dotknięciu przez rywali,
to wówczas mamy do czynienia z asem serwisowym. Podczas wykonywania zagrywki zawodników obowiązuje jednak kilka ścisłych reguł, których nie mogą oni złamać. Nie mogą oni przekroczyć linii dziewiątego metra dopóki piłka nie zostanie przez nich odbita na stronę przeciwnika. Ponadto, muszą wykonać serwis w czasie 8 sekund od gwizdka sędziego. Jeśli nie spełnią oni tych wymagań, wówczas ich drużyna straci punkt na rzecz rywali.
Punktowy blok
Podczas ataku znad siatki przeciwny zespół ma prawo do ustawienia bloku. Celem bloku jest zdobycie punktu poprzez zatrzymanie ataku. Z blokiem punktowym mamy do czynienia wtedy, gdy piłka po odbiciu od bloku wpada w boisko po stronie atakującego lub po odbiciu od bloku, a potem atakującego wypada za boisko.